Kintsugi

Herkomst

Kintsugi

Vooraf

Een tijdje geleden kreeg ik een Quimper spaarvarken onder ogen waar van ik het decor nog niet had. Was van HB die bekend staat om de Bretonse vissers en boeren. Deze was mij onbekend. Hij had een startprijs van € 15,-. Zo goedkoop, dat kan niet waar zijn. Was het wel, maar het spaarvarken zat vol barsten, door en door. Niet gekocht dus. Want hoewel mijn type spaarvarkens stuk geslagen moet worden om het geld er uit te halen prefereer ik gave exemplaren in mijn collectie.

In Japan zouden ze er wel raad mee weten. Daar is het een kunst om gebroken keramiek te repareren, ze accentueren de barsten zelfs met goud.
KINTSUGI heet deze kunst.

Kintsugi

Kintsugi (gouden verbinding), ook wel Kintsukuroi (gouden reparatie) genoemd, is de Japanse kunst van het repareren van gebroken keramiek met goud- of zilverkleurige lak. In de Japanse schoonheidsleer dragen de sporen van breuk en herstel bij aan de schoonheid van een voorwerp. Kintsugi werd in de late 15e eeuw in Japan ontwikkeld en werd in de loop der tijd ook veelvuldig toegepast in China, Vietnam en Korea.

Voor de reparatie wordt maki-e gebruikt, een Japanse lak bestrooid of vermengd met goud, zilver of platina. Wanneer de meeste scherven zijn gebruikt, spreekt men van hibi (barst), waarbij de lak alleen tussen de scheuren is te zien. Bij een of meer ontbrekende scherven kan de lak ook worden gebruikt om de ruimte op te vullen (kake no kintsugi rei). Een alternatief is yobitsugi waarbij een gelijkvormige scherf van een ander voorwerp wordt gebruikt.

Vóór het ontstaan van kintsugi was het gebruikelijk om gebroken kostbare keramiek te repareren met metalen nietjes. Hiervoor werden kleine gaten geboord aan weerszijden van de breuk. Bij Kunst en Kitsch zie je ze wel eens die grote Japanse of Chinese borden met nietjes of krammen.

De spaarvarkens zien er uit of ze net zijn stukgeslagen. Mooi of lelijk? Kwestie van perceptie. Ze zijn in ieder geval duur, zo’n € 150,- tot € 200,- . En dat voor een ex-gebarsten spaarvarken. Kintsugi is al lang niet meer specifiek het repareren van gebarsten keramiek. Zoals bij de spaarvarkens op de foto's: Het zijn van keramiek gemaakte puzzelstukjes die tot het spaarvarken in elkaar gezet worden. Op zich ook (een hele) kunst. Voor de goede orde: Ik heb ze niet in mijn collectie.

Naast de echte Kintsugi bestaan er ook pseudo varianten zoals dit simpele souvenir spaarvarkentje dat een herinnering aan Washington DC moet oproepen. Met een gouden “barst” in het midden. Bij nader inzien blijkt de barst een gouden penseelstreek of -streep. Wat nep……