Van China naar DDR - Piggy Bank Facts 2025

Je kan niet alles weten. En je bent nooit te oud om te leren. Dat geldt ook voor het herkennen van spaarvarkens. Vele decennia was ik er van overtuigd dat deze 3 spaarvarkens uit China kwamen. En zeg nou zelf: Lijken ze niet echt Chinees? Mijn Taiwanese collega "spaarpotten verzamelaar' was het niet met mijn eens, toen ik het hem recent vroeg: “Not traditional Chinese style”. Aanleiding was een soortgelijk spaarvarken dat ik in Zweden kocht (via Tradera) dat met VEB Terrakotta Gräfenroda DDR gestempeld was. Toen begon de twijfel.

Zat ik al die jaren fout met mijn Chinese herkomst? Of kopieerde Gräfenroda gewoon Chinese spaarvarkens? Ik kwam er niet uit en heb toen (23 januari 2025) aan de fabriek in Gräfenroda (Dld) , die nu nog voornamelijk tuinkabouters produceert, gevraagd of ze voor mij in hun archief wilden duiken. En dat deze ze. Ze bevestigden dat ze  deze spaarvarkens hebben gemaakt: zowel vóór de Tweede Wereldoorlog als daarna in de DDR tijd (vanaf 1972 met VEB stempel) en na de Wende (1990) ook nog.

Het bedrijf, dat de spaarvarkens maakte, startte in 1874 als Thoonwaarenfabrik Philipp Griebel, daarna Gräfenroda Keramik GmbH. Het bedrijf werd in 1972 genationaliseerd tot VEB Keramiek Gräfenroda DDR en is vanaf 1990 Zwergstatt Philipp Griebel. Deze 4 spaarvarkens (decennia lang waren er 3 in mijn verzameling) zijn gemaakt vanaf omstreeks 1930. En zelfs nu kan je ze nog bestellen, want de originele mallen zijn bewaard.  

Na de val van de Muur (die Wende) werd Philipp Griebel weer zelfstandig. Het bedrijf produceert individueel vervaardigde keramische tuinkabouters en spaarvarkens en verkoopt deze onder meer online. Op het bedrijfsterrein in Gräferoda is tevens het museum over de geschiedenis van de tuinkabouters gevestigd. Sinds januari 2021 wordt het traditionele bedrijf en museum voortgezet door Helma Ortmann en Heidrun Viehweg onder de naam “Zwergstatt Gräfenroda”