Affiches 1 - Piggy Bank Facts

Het is niet mijn bedoeling me uitgebreid te verdiepen in de geschiedenis van de banken, maar ze hebben ontegenzeggelijk bijgedragen tot het succes en ook de ondergang van het spaarvarken. Daarom besteed ik er aandacht aan. Het was overigens een heel gezoek om wat spaarvarkens in reclame-uitingen van de banken te vinden. Tot de jaren 1950 gaat het goed met het spaarvarken als model, daarna komen de spaarbusjes die de jeugdige spaarder zelf niet kan openmaken (ook zijn ouders niet...).

De Rijkspostspaarbank is in 1881 opgericht. Transacties waren mogelijk op elk postkantoor. De eerste directeur was een progressieve liberaal die in de algemene spaarbank een mogelijkheid zag tot verheffing van de arbeiders. Het succes van de Rijkspostspaarbank was groot. Ook de acties voor het jeugdsparen waren een succes. Na de Tweede Wereldoorlog bleef de groei van de Rijkspostspaarbank echter achter bij die van particuliere spaarbanken, omdat ze wettelijk gebonden waren aan een maximale spaarrente. De Rijkspostspaarbank moest haar dienstverlening uitbreiden wilde ze nog reden tot bestaan hebben. De Rijkspostspaarbank werd na heel veel fusies en naamswijzigingen, die begonnen in 1977,  uiteindelijk in 2009 ondergebracht in de ING. De oude leeuw bleef zij het dat 'ie' van blauw in oranje veranderde.

De Centrale Volksbank (CVB) ontstond begin twintigste eeuw uit spaarinitiatieven van de rooms-katholieke arbeidersbeweging. Katholieke arbeiders konden zo sparen voor de eigen bestaanszekerheid, terwijl het geld geïnvesteerd werd in de opbouw van de katholieke zuil. Verschillende per bisdom georganiseerde spaarbanken gingen in twee stappen (1920 en 1942) samen tot de N.V. Spaarbank Centrale Volksbank. In de jaren 1960 ontstond samenwerking met spaarbanken gelieerd aan de vakbeweging van de andere twee grote zuilen: de Algemene Spaarbank van Nederland (ASN) en de Spaarbank voor Protestants Nederland (SPN). Na veel fusies is het nu weer de Volksbank, het moederbedrijf van SNS, ASN Bank, RegioBank en BLG Wonen.

De oprichters van de Nutsspaarbanken waren leden van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, een organisatie die sinds het einde van de 18de eeuw zich bezig hield met het 'verheffen des volks'. Ze deden dat onder meer door het oprichten van scholen, ziekenhuizen, bibliotheken en spaarbanken. In Nederland bestaat er geen Nutsspaarbank meer. Sinds de globalisering en liberalisering van de financiële markten en het bankwezen zijn alle "saaie betrouwbare" Nutsspaarbanken in de negentiger jaren verdwenen. De grootste Nutsspaarbank s’ Gravenhage werd in 1992 verkocht aan VSB, het latere Fortis. Sindsdien is de wereld van bankieren ingrijpend veranderd…. van vele kleine saaie Nutsspaarbanken naar enkele megalomane mega-systeembanken. Vooruitgang......??

Links een prent van prent van Bakker Koog-Zaandijk, mogelijk getekend door Leonard Roggeveen. Gevonden in een van de deeltjes van de reeks DE GELUKSCENT, een jaarlijkse uitgave (vanaf 1931) van de Nederlandse Spaarbankbond. Met een stichtelijke spreuk en een ‘rolmodel’ uit de jaren 1930 adviseerde de bank vooral te sparen. Als je wat te sparen had…….. (Wil je meer info? Kijk achter de affiche.)